Exodus 3, 1-6.9-12: God roept Mozes

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 87-88)

Mozes zorgde voor de schapen en geiten van zijn schoonvader Jetro, de priester van Midjan. Op een dag ging hij met de dieren ver de woestijn in. Hij kwam bij de berg Horeb. De Horeb was een heilige berg. Daar kwam de engel van de Heer naar hem toe, als een vuur in een doornstruik. Mozes zag dat de struik in brand stond, maar de struik verbrandde niet. Mozes dacht: Hoe kan dat? Hoe komt het dat die struik niet verbrandt? Ik zal eens gaan kijken.
Toen de Heer zag dat Mozes dichterbij kwam, riep hij vanuit de struik: ‘Mozes!’ ‘Ja, ik luister,’ antwoordde Mozes. De Heer zei: ‘Kom niet dichterbij, en trek je schoenen uit. Want je staat op heilige grond. Ik ben de God van je vader, ik ben de God van Abraham, Isaak en Jakob.’ Toen hield Mozes zijn handen voor zijn gezicht, want hij durfde niet naar God te kijken.

De Heer zei: Ik stuur jou naar de farao. Want ik heb gehoord hoe de Israëlieten om hulp roepen. En ik heb gezien hoe de Egyptenaren hen onderdrukken. Jij moet mijn volk uit Egypte weghalen.’
Maar Mozes zei tegen God: ‘Ik? Moet ik naar de farao gaan en de Israëlieten uit Egypte weghalen? Dat kan ik niet.’ God zei: ‘Ik zal altijd bij je zijn. Jij zult het volk uit Egypte weghalen, en hier op deze berg zullen jullie mij vereren. Dan zul je zeker weten dat ik je gestuurd heb.’

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Mozes zorgde voor de kudde van zijn schoonvader Jetro,
de priester van Midjan.
Op een dag ging hij met de kudde ver in de woestijn.
Zo kwam hij bij de berg van God, de Horeb.
Daar verscheen een engel van God
in een vuur dat opvlamde uit een doornstruik.
Mozes keek en zag dat de doornstruik in brand stond
en toch niet verbrandde.
Hij dacht: `Ik ga er naartoe om te zien
hoe het komt dat die doornstruik niet verbrandt.'
God zag hem dichterbij komen om te kijken.
Vanuit de doornstruik riep Hij: `Mozes, Mozes.'
`Ja, hier ben ik,' zei Mozes.
Toen zei God: `Kom niet dichterbij en doe je sandalen uit,
want de plaats waar je staat is heilige grond.'
En Hij zei verder: `Ik ben de God van je vader,
de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob.'
Toen bedekte Mozes zijn gezicht
want hij durfde niet naar God te kijken.

God zei: ‘Ik heb het geween van de Israëlieten gehoord
en Ik heb ook gezien hoezeer de Egyptenaren hen onderdrukken.
Ga er naartoe, Ik zend je naar de farao.
Jij moet mijn volk, de Israëlieten, uit Egypte wegleiden.'
Maar Mozes zei tegen God:
`Wie ben ik dat ik naar Farao zou gaan
en dat ik de Israëlieten uit Egypte zou leiden?'
God antwoordde: `Ik zal je bijstaan.
Dit is het teken dat Ik het ben die je zendt:
als jij het volk uit Egypte hebt geleid,
zul je me vereren op deze berg.'

Stilstaan bij...

Mozes
Klik hier voor meer informatie bij Mozes.

Herder
Een herder roept het beeld op van iemand die goed voor anderen zorgt.
In de gehele Oosterse wereld werd een leider, een koning, vergeleken met een herder.

Horeb
Deze berg is niet meer te lokaliseren. Pas veel later zei men dat die berg op het Sinaï-schiereiland te vinden is.

Vuur
Beeld van Gods aanwezigheid die als lichtend en hartverwarmend ervaren wordt, maar ook afstand houdt.

Braamstruik / doornstruik
De dorens van deze struik zijn geplaatst als de tanden van een slang (naar achteren gericht). Wie zich daaruit met geweld probeert terug te trekken, komt alleen maar vaster te zitten. Dit kan een beeld zijn van: eens je echt door God gegrepen werd, kun je er niet meer van af.

Brandend braambos
Deze struik zou een variëteit van het essenkruid (Dictammus Albus L) kunnen zijn. Die kan ± 1 m hoog worden en is overdekt met kleine bobbeltjes die een vluchtige olieachtige stof afscheiden. Men zegt dat deze struik in de felle zon kan ontvlammen zonder dat ze verbrandt.

Schoenen uitdoen
Teken van eerbied. Tot op vandaag doen moslims hun schoenen uit bij het binnengaan van een moskee. Ook boeddhisten en hindoes doen hun schoeisel uit bij het betreden van een tempel.

De God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob
Doordat God zich openbaart als de God van Abraham, Isaak en Jacob wordt het verband gelegd met de beloften die God aan Abraham deed. Omwille van die beloften laat Hij het joodse volk uit Egypte vertrekken. Deze verwijzing naar het verleden houdt een garantie in naar de toekomst.
Meer dan bij Abraham zie je de menselijke kantjes bij Mozes: gebrek aan geloof en verantwoordelijkheid, vrees voor het onbekende.

Mijn volk
Wijst op een innige verbondenheid tussen God en het volk Israël.

Egypte
Land dat gelegen is rond de benedenloop van de Nijl. De koningen van Egypte werden in de oudheid 'Farao' genoemd. Toen Mozes leefde zagen de farao's de Hebreeën als gevaar voor hun land.

Bij de tekst

Als je dit verhaal vertelt...

... sta dan niet overdreven stil bij het ‘verbranden’ van de doornstruik, en of dit kan of niet. Het vuur is een beeld waarin men Gods aanwezigheid ziet.

Roepingsverhaal

Deze tekst uit de Bijbel is geen reportage, maar een beschrijving van de roeping van Mozes zoals men zich dit later voorstelde. Het gaat uiteindelijk om een geestelijk proces dat zich afspeelt in het innerlijke van Mozes: iemand die vanuit zijn geloof in God tot het besef komt dat hij zijn volk moet bevrijden uit de slavernij.
Tegelijk wordt doorheen dit verhaal duidelijk dat het God is die de mens stuurt en leidt, want als je van Mozes afhankelijk zou zijn...

Als God Mozes roept vanuit de brandende doornstruik zegt Hij: 'Mozes, Mozes' In de vertaling die in de liturgie gebruikt wordt, is de tweede 'Mozes' weggevallen. Dat is jammer. Want tweemaal na elkaar de eigennaam noemen van iemand is dé manier waarmee de Bijbel duidelijk maakt dat het God zelf is die deze persoon roept.

Mozes was er niet graag bij om door God geroepen te worden. Maar liefst vijf argumenten heeft hij:
. Wie ben ik wel? (Exodus 3, 11)
. De Israëlieten kennen Jouw naam niet. (Exodus 3, 13)
. De Israëlieten geloven me niet, ze zullen niet naar mij luisteren (Exodus 4, 1)
. Ik ben geen goede spreker: ik spreek moeilijk en traag (Exodus 4, 10)
. Zend liever iemand anders. (Exodus 4, 13)

Lees meer over roepingsverhalen.

Spreken met beelden

Herder	Een herder roept het beeld op van iemand die goed voor anderen zorgt. In de gehele Oosterse wereld werd een leider, een koning, vergeleken met een herder. Als herder op weg met zijn schapen wordt Mozes geroepen om als herder voor zijn eigen volk op te treden. Maar hoe belangrijk Mozes ook is, de werkelijke leider van het volk blijft JHWH.
Berg	In veel oud-oosterse religies is een berg de ontmoetingsplaats met de goedheid. Men was ervan overtuigd dat goden op een bergtop neerdaalden om zo in contact te komen met de mensen.
Braamstruik	De dorens van deze struik zijn geplaatst als de tanden van een slang (naar achteren gericht). Wie zich daaruit met geweld probeert terug te trekken, komt alleen maar vaster te zitten. Dit kan een beeld zijn van: eens je echt door God gegrepen werd, kun je er niet meer van af. God laat zich kennen doorheen een brandende braamstruik. Hij laat zich dus niet zomaar als een lieve God kennen, maar als iemand die volhardend weerstand biedt tegen de verdrukking in.
Vuur	Gods aanwezigheid wordt als lichtend en hartverwarmend ervaren, maar houdt ook afstand.
Schoenen uitdoen	Teken van eerbied voor de heilige plaats. Vgl. moslims in een moskee, boeddhisten in een tempel.

Merk op

God wordt in deze tekst gekoppeld aan historische gebeurtenissen:
. Hij stuurt Mozes naar Egypte
. Hij is de God die zich aan Abraham, Isaak en Jacob heeft openbaarde.

Katharinaklooster

Op de plaats waar volgens de traditie het brandend braambos stond, liet keizer Constantijn in de vierde eeuw een kapel bouwen. Twee eeuwen later liet keizer Justinianus er kloostergebouwen aan toevoegen en er een hoge muur van grijs graniet omheen bouwen om de monniken en pelgrims tegen overvallen te beschermen. Dit bouwwerk is nu gekend als het Sint-Katharinaklooster.
In dat klooster is een struik zien die gestekt zou zijn van het braambos dat Mozes zag branden.

Bijbel en kunst

ANONIEM - Fresco

Mozes bij de brandende struik

De synagoge van Dura-Europos werd ontdekt bij opgravingen in 1932. Volgens een Aramese inscriptie dateert ze uit 244 na Christus.

Merk op:
. Mozes heeft zijn schoenen uitgedaan - ze staan naast zijn voeten.
. Hij is gekleed als een Romein.
. De hand van God uit een wolk in de linkerbovenhoek: een manier om God af te beelden zonder al te beeldend te zijn.

ANONIEM - Mozaïek

Mozes en het brandend braambos

Mozaïek maken
Zoek in tijdschriften gekleurde vakken.
Maak zelf een tekening of laat je inspireren door bestaande illustraties.
Kleur de vlaken in met kleine vierkantjes gekleurd papier die je binnen de lijnen van de tekening vastlijmt.

ANONIEM - Miniatuur

Mozes en het brandend braambos

De Haggada (=verhaal) is een geschrift waaruit Joden lezen tijdens de sederavond, het begin van Pesach. De Haggada gaat over slavernij van de Israëlieten in Egypte en hun uittocht uit dat land.

ANONIEM - Miniatuur

Miniatuur (1332?)

Merk op
De figuur in de boomstruik heeft een aureool / nimbus waarin een kruis te herkennen is. Zo’n kruis verwijst naar Christus die op een kruis gestorven is, terwijl de schrijver van het boek Exodus het had over de stem van God.

De twee haardotjes in de vorm van een hoorn in het kapsel van Mozes is het gevolg van een foutieve vertaling van Exodus 34, 29-35 uit het Hebreeuws, een taal waarvan vroeger alleen medeklinkers werden geschreven. Zo werd 'KRN' vertaald als 'KaRaN': hoorn. Maar 'KRN' kan men ook lezen als 'KeReN', en dan betekent het (licht)straal. In dat geval verwijst het naar de uitstraling die Mozes had.

Suggestie
Beluister heel goed de tekst over de roeping van Mozes.
Bekijk daarna heel goed deze illustratie.
Herken je de verschillende elementen uit het verhaal in deze illustratie?
(. Mozes is een herder (schapen!)
. hij doet zijn schoenen uit.
. de boomstruik voor hem staat in vlam
. een figuur in de boomstruik spreekt hem aan, spreekt met zijn handen!)

M. CHAGALL

Mozes en het brandend braambos (1966)
Marc Chagall (7 juli 1887 Liozno in de omgeving van Vitebsk, Wit-Rusland – 1985 Saint-Paul-de-Vence) was de oudste van een chassidisch/joods gezin met negen kinderen. Na zijn studies aan de academie voor schone kunsten in Sint-Petersburg begon hij te werken in ateliers. In 1910 ging hij naar Parijs om in de leer te gaan bij Léon Bakst. In 1937 verwierf hij de Franse nationaliteit. In 1941 werd hij aangehouden. Een Amerikaanse journalist redde hem en hielp hem naar de Verenigde Staten vertrekken. In 1948 keerde hij terug naar Frankrijk waar hij ging wonen in Saint-Paul-de-Vence.
Hij beheerste verschillende technieken: etsen, mozaïeken, glasramen, schilderen ...

De rechtse figuur in het wit is Mozes. Hij is te herkennen aan de twee stralen die uit zijn hoofd komen. De schapen in de achtergrond laten Mozes kennen als herder.
In het midden ziet men een braamstruik waaruit vlammen slaan. Boven de struik is een engel, die in naam van God spreekt. Met zijn armen lijkt hij te wijzen naar datgene waartoe Mozes geroepen wordt: als hoofd van een grote groep mensen trekt hij door de zee naar het Beloofde Land. (Hij wordt op een andere manier herder) De wolk verwijst naar God die onzichtbaar met zijn volk meegaat.
Voor het gezicht van de nieuwe Mozes (geel gelaat) zijn twee stenen tafelen te zien. Zo maakt Chagall duidelijk dat Mozes de woordvoerder wordt van wat God wil van de mensen.

Merk op
Het geel rond de engel straalt af op het hoofd van Mozes.

Suggestie
Zoek op dit werk op welke manier God gekend is door mensen in de Bijbel:
. Hij die de Wet heeft gegeven (via Mozes)
. Hij die Mozes heeft gestuurd om zijn volk te bevrijden
. Hij die als een wolk de mensen begeleidt door de woestijn
. Hij die is als vuur: aantrekkend en afstotend (brandend braambos)
. Hij die de mensen aanspreekt via een engel

Suggesties

Kleine kinderen

DOEN

Vlammen

(idee: Hemel en aarde, winter 2005, p. 16)

De kinderen maken van takjes of stokjes en gekleurd (rood / oranje / geel) papier vlammende takken.
Ze maken de gekleurde stroken papier met garen of plaklint vast aan de stokjes. Nadien worden die stokjes geschikt in een pot met zand, alsof het een brandend braambos is.

Vingerschilderen

Materiaal
Zog voor geschikte verf.
Voorzie voor elk kind een blad tekenpapier.
(Belangrijk: de kinderen dragen aangepaste kledij en kunnen nadien hun handen goed wassen)

Verloop
Vertel eerst over Mozes en het brandend braambos.
Daarna schilderen de kinderen een struik die vol vuur is.

Grote kinderen

INLEVEN

De stoel van Mozes

Plaats vooraan een stoel. Nodig een kind uit om erop te gaan zitten. Hij of zij is nu even Mozes.
De kinderen stellen vragen aan 'Mozes' op de stoel. Het kind dat op de stoel zit, antwoordt als Mozes.

Voor het geval het gesprek niet goed van de grond komt, kun je de volgende vragen gebruiken:
- Mozes, waarom vluchtte je de woestijn in? Was je bang? Voor wie?
- Mozes, dacht je in de woestijn soms nog aan je leven in Egypte? Wat dacht je dan?
- Mozes, op een dag sprak God je aan. Kun je even vertellen wat er precies gebeurde?
Hoe voelde jij je daarbij?
- Mozes, hoe voelde jij je toen God je uitkoos om aan de farao te zeggen dat hij het volk van Israël moest laten gaan?
- Mozes, zag je deze opdracht zitten? Waarom (niet)?

Belangrijk
De kinderen die op stoel van Mozes gaan zitten doen dat uit vrije wil.

Het kan zinvol zijn dat de kinderen die de vragen stellen, uitdrukkelijk het kind op de stoel met 'Mozes' aanspreken, om zo het inlevingsproces te verhogen.

TIPS
. Laat regelmatig een ander kind op de stoel zitten.

. Bereid vooraf met de kinderen een aantal vragen voor die ze aan Mozes zouden kunnen stellen.

ONDERZOEKEN

Internet

Bespreek met de kinderen wat ‘vuur’ allemaal kan. Noteer dit op een flap / bord.
Verdeel die woorden onder de kinderen.
Daarna zoeken ze per twee op het internet naar afbeeldingen bij wat een vuur allemaal kan.

Om te eindigen presenteren de kinderen de foto / illustratie die zij het beste vonden om het aspect van vuur te illustreren.

INFORMEREN

Godslamp

Een godslamp is een olielamp die bij het tabernakel brandt als er geconsacreerde hosties in bewaard worden. Meestal heeft zo’n lamp een rood glas, om ze duidelijk te onderscheiden van 'gewone' kaarsen of lampen in het kerkgebouw.
Deze lamp herinnert de gelovigen aan de aanwezigheid van God / Jezus Christus. Gelovigen die voorbij een godslamp komen maken een kniebuiging of staan even stil en buigen het hoofd als teken van eerbied.

SPREKEN MET BEELDEN

Uitdrukkingen

Vooraf
Noteer de volgende uitdrukkingen telkens op een ander kaartje:
.In vuur en vlam staan
.Het gaat als een lopend vuurtje
.Voor hete vuren staan
.Voor iemand door het vuur gaan

Verloop
Verdeel de groep kinderen in vier groepen. Geef elke groep een kaartje met daarop een andere uitdrukking. Binnen elk groepje zoeken de kinderen hoe ze deze uitdrukking kunnen uitbeelden.
Daarna worden de vier uitdrukkingen uitgebeeld. De andere kinderen raden ze.

In het verhaal van Mozes spreekt God doorheen een brandende braamstruik.
- Waarom zouden de mensen het beeld van vuur gebruiken om over God te spreken?
- Wat kan een struik vol vuur over God zeggen?

TIP
Andere uitdrukkingen met ‘vuur’:
. Voor iemand de kastanjes uit het vuur halen. (Iets gevaarlijks doen voor een ander)
. Olie op het vuur gooien. (een ruzie nog erger maken)
. Met vuur spelen. (iets gevaarlijks doen)

God en vuur

(C. LETERME in Simon plus, uitgeverij Averbode, 23 januari 2004 nr 5)

Materiaal
In een doos: een roos, een broodje, een gladde steen, een foto van een jonge vrouw, een ring.
Een kaars + lucifers
Tijdschriften, lijm, groot blad.

Verloop
Eén van de kinderen neemt een voorwerp uit de doos.
Bijvoorbeeld: een roos.
Vraag:
- Lijkt God een beetje op een roos?
Zo ja, waarom?
Zo neen, op welke manier lijkt God helemaal niet op een roos?
(Belangrijk: beide aspecten kunnen aan bod komen)
Laat de kinderen elk van de andere voorwerpen uit de doos nemen. Stel er telkens dezelfde vragen bij.

Steek daarna een kaars aan. Vraag of God een beetje lijkt op het vuur van de kaars. In welke opzichten wel, in welke opzichten niet.
Vertel dan het verhaal van Mozes. Verwerk in je verhaal de antwoorden van de kinderen n.a.v. het vuur van de kaars.

Na het verhaal maken de kinderen een 'vuurcollage'. Ze scheuren hiervoor uit tijdschriften gele, rode en oranje snippers. Die kleven ze op een groot blad waarbij ze vlammen vormen.
Sta nog even stil bij wat 'vuur' allemaal kan oproepen: warmte, gezelligheid, gevaar, leven...
Noteer deze woorden (of laat noteren) rond het vuur.
Nadien onderlijnen de kinderen de woorden die hen iets meer zeggen over God.

Brandend braambos

Materiaal
Enkele theelichtjes; eetbord

Verloop
Plaats enkele brandende theelichtjes op een rond bord. Laat de kinderen er in een kring rond zitten.
Vraag na enkele minuten stilte waar ze aan denken bij het zien van dit vuur.
Uit hun aanbreng kun je twee opvallende benaderingswijzen onderscheiden. Nl.:
. Vuur trekt aan: maakt gezellig, geeft warmte...
. Vuur jaagt schrik aan: brandgevaar, verbranden...

Situeer Mozes:
- Wie was Hij?
- Hoe kwam hij in de woestijn terecht?

Vertel tot aan het brandend braambos.
- Wie hoort er in het verhaal bij dat vuur?

VERTELLEN

De vrouw van God

(C. LETERME in Kerk en leven, Federatie Rotselaar, 6 januari 2017, p. 1)

Een jongen van acht stond voor een schoenenwinkel.
Hij staarde naar de mooie schoenen in de etalage.
Zelf liep hij op versleten sandalen
en bibberde in de kou van december.
Een keurig geklede dame sprak hem aan:
- Dag jongen, waarom kijk jij zo naar die schoenen?
- Ik heb aan God gevraagd
of Hij mij een paar schoenen wil geven,
en nu zoek ik de schoenen die ik het liefst zou willen.
De dame nam hem bij de hand.
Samen gingen ze naar binnen.
Ze vroeg in de winkel om vier paar sokken voor de jongen
- Welke kleur vind jij de mooiste?
- Groen, zei de jongen.
Toen kocht de vrouw ook een paar schoenen.
- En welke schoen vind jij de mooiste?
De jongen wees ze aan in de etalage.
Toen hij ze aandeed met zijn nieuwe sokken aan,
pasten ze hem als gegoten.
Hij mocht ze blijven aanhouden
en kreeg een pakje met de drie andere paar sokken.

Toen ze uit de winkel kwamen, wilde de dame weggaan.
Maar het jongetje pakte haar hand.
- Ben jij de vrouw van God?

Overweging bij dit verhaal
(C. LETERME in Kerk en leven, Federatie Rotselaar, 6 januari 2017, p. 1)

Er zijn mensen die zich afvragen of God wel bestaat.
Voor de jongen uit het verhaal hierbij
was God geen probleem.
Hij zat in diepe nood
en kon daarvoor bij Hem terecht.

Op een dag koopt een vrouw in een winkel
zowaar de schoenen die hij het liefst had gewild.
Omdat hij met zo’n aandrang aan God om schoenen had gevraagd,
vroeg hij zich dan ook af of die vrouw
misschien wel de vrouw van God was.

Mensen denken over God zoals ze over mensen denken.
‘God is een man’ of ook ‘God is een vrouw’.
Sommige mensen laten dat geslacht in het midden
en hebben het over God, Hij/ Zij …
Uiteindelijk is God is meer dan man en vrouw samen!

Veel belangrijker is de houding van die vrouw,
waarin de jongen God zelf herkent.
Zij was het die de nood zag van de jongen
en er wat aan deed.
Dit is veel Bijbelser dan je op het eerste zicht zou denken.

Toen Mozes bij een brandende braamstruik kwam,
hoorde hij God zeggen: ‘Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien’.
Een tijd later begeleidde Mozes zijn volksgenoten door de woestijn
naar het land dat God hen beloofd had.
Het werd één van de belangrijkste daden van Jahwe in de Bijbel.

Wat doen gelovigen met de verhalen van de jongen en van Mozes?
Ze spiegelen er zich aan,
en handelen alsof ze zelf God zijn
want God heeft geen andere handen om iets te realiseren
dan die van mensen.

ACTUALISEREN

De stem van God

Bespreek na het verhaal over de roeping van Mozes:

- Wie spreekt doorheen het braambos?
(God – dit is een beeld om over God te spreken)

- Wat zegt God?
(. Ik ben de God van uw vader
. Ik heb gezien hoe mijn volk lijdt. Ik zal hen uit de macht van Egypte redden.)

- Gebeurt dat vandaag nog dat mensen lijden? Wie? Waar?

- Hoe weten we dat?
(info over wat veraf gebeurt: radio, tv, krant. Info over wat dichtbij gebeurt: mensen)

- Kunnen we zeggen dat de radio ... een soort van brandend braamstruik is?
En wat zegt God dan door de brandende braamstruiken van vandaag?
(Bij de antwoorden van de kinderen aandacht vragen voor situaties veraf/dichtbij)

TIP
Maak een collage van verschillende ‘vlammen’ waarin de kinderen de verschillende situaties opschrijven waar doorheen God ons aanspreekt.

DOEN

Collage

Materiaal
. Tijdschriften, of bladen gescheurd uit tijdschriften waarbij rood, oranje, geel de hoofdtonen van vormen.
. Flap, stiften

Verloop
De kinderen scheuren repen uit tijdschriften waarop de kleuren geel, oranje, rood, voorkomen.
Ze kleven deze repen op een flap zo bijeen, dat ze een brandend vuur voorstellen.
Rond deze collage schrijven ze wat vuur bij hen oproept.
(Bijvoorbeeld: warmte, licht, gezelligheid, veiligheid, pijn, gevaar, ongrijpbaar, schrikt af...)

Stel vast dat vuur tegenstrijdige gevoelens oproept. Vuur trekt aan, het geeft warmte, licht, gezelligheid, geborgenheid, veiligheid... maar het kan ook gevaarlijk zijn: je moet ook afstand houden, je kunt het niet grijpen.

- Welk beeld over vuur kan volgens jou ook iets over God zeggen?
- Waarom is dat?

Vuur wordt gebruikt om de ontmoeting van Mozes met God weer te geven.
De bijbel vertelt dat God zich in vuur liet kennen omdat men God vergeleek met vuur:
. je kunt er niet echt bij
. zoals je niet in een vuur kunt kijken, zo kun je God niet in het gelaat zien
. als God er is, moet je niet bang zijn: hij geeft warmte, licht

Met welke woorden in de tekst uit de Bijbel wordt gezegd dat God Mozes aantrekt net als vuur en hem tegelijk op een afstand houdt. Vul de collage verder aan: 'Ik ga er op af'; 'Kom niet dichterbij'; 'Doe uw sandalen uit'
(Om het aparte van die woorden te onderstrepen, kunnen ze met een andere kleur geschreven worden op een strook papier)

Brandende struik

(40-dagenboekje 2007, p. 21)

Zoek een mooie verdorde tak en zet die in een vaas.
Knip 'vlammetjes' uit geel en oranje papier .

- Welke namen kun jij voor God bedenken?
Schrijf die op de vlammetjes.

Maak de 'vlammetjes' vast aan de tak.
Zo lijkt die op een brandende struik.

Potjes vol vuur

Materiaal
Glazen potjes waarin nadien een theelichtje geplaatst kan worden.
Gekleurd zijde papier (geel, oranje, groen, rood)
Lijm, schaar

Verloop
De kinderen knippen uit het geel, oranje en rood papier langwerpige driehoeken die vlammen kunnen weergeven.
Ze knippen blaadjes uit het groen.
Ze kleven eerst de vlammen, daarna schikken ze het groen ertussen.
Eventueel tekenen ze met een bruine stift de enkele takken.

Schik daarna de potjes zo dat ze een groot vuur oproepen wanneer de theelichtjes branden.

TIP
Is de groep kinderen waarmee je werkt niet zo groot, dan kun je overwegen een grote glazen pot te gebruiken, waarin dan verschillende theelichtjes geplaatst worden.

Jongeren

BIDDEN

Onnoembaar

(Gebed van Gregorius van Nazianze)

Jij, die boven alles uitstijgt,
Ik weet niet hoe ik Je moet aanspreken.
Welk lied kan ik over Jou zingen?
Geen woord kan Je vatten.
Geen geest kan Je begrijpen,
Geen verstand kan Je bedenken.
Jij bent onuitsprekelijk.
Alles wat bestaat komt uit Jou.

Jij gaat ons verstand te boven.
Al wat denkt komt van Jou.
Alle wezens loven Jou,
zij die je naam uitspreken
en zij die Je stilzwijgend belijden…

Voor alle wezens ben Jij het doel.
Jij bent uniek.
Je bent iedereen en Je bent niemand.
Je bent niet het geheel
en Je draagt alle namen.
Hoe moet ik Je noemen?
Jij, de enige die niet te noemen is.
Heb medelijden,
Jij die boven alles uitstijgt.
Ik heb geen andere naam
om Je aan te spreken.

Totaal anders...

Gij die niet bestaat, zoals wij bestaan,
Gij die niet zijt zoals wij zijn,
Gij die totaal anders bent,

Gij die ons liefhebt achter een blinde muur,
Gij die ons verborgen nabij bent,
Gij die zich met ons verbonden hebt,

Gij zijt aanwezig,
Gij zijt onze Vader,
Gij zijt liefde.

MEDITEREN

Brandend braambos

Elizabeth Barrett Browning (1806-1861)

Overwegingen

Elisabeth Browning

De aarde zit boordevol hemel
en elke struik,
hoe gewoon ook,
staat in lichterlaaie van God.
Maar enkel hij die het ziet
doet zijn schoenen uit.
De rest zit er omheen
en plukt bramen.

Paul Kevers

De roeping van Mozes
(P. KEVERS in Samuel Plus, uitgeverij Averbode, september 2006)

De roeping van Mozes begon toen hij de veilige muren van het paleis van de farao verliet en op weg ging om te zien wat er daarbuiten gebeurde. Wat Mozes zag, raakte hem zo diep dat hij het niet langer kon aanzien. Hij zag hoe de Hebreeuwse slaven onderdrukt en uitgebuit werden. Hij hoorde hun noodkreet. De situatie schreeuwde om verandering. En Mozes kwam tussenbeide, spontaan en impulsief. Hij sloeg een Egyptische slavendrijver neer...
Later in de woestijn, komt Mozes tot bezinning. Het verhaal over de brandende doornstruik is een symbolisch verhaal. Het vertolkt in beelden wat er in het innerlijke van Mozes gebeurt. Mozes hoort een stem in zijn geweten.
Als de situatie van de slaven in Egypte inderdaad moet veranderen, dat moet hij daar iets aan doen! Die stem in zijn binnenste is als een vuur, aanlokkelijk en gevaarlijk tegelijk. Mozes wil in actie komen, maar hij is er ook bang voor...

De stem die Mozes hoort, is zo absoluut, dat hij ze herkent als komend van de Eeuwige, de God van zijn voorouders. De Eeuwige heeft gezien en gehoord, wat Mozes zelf in Egypte gezien en gehoord heeft. De stem roept op: Ga naar Egypte en doe er wat aan! De stem belooft ook: Ik zal u bijstaan! Ik-zal-er-zijn, zo is mijn Naam. En Mozes gaat op weg, in geloof en vertrouwen ...